تفاوت تحقیق کمی و کیفی در جنبه های مختلف پژوهش خود را نشان میدهد. از رویکرد نظری گرفته تا نحوه جمع آوری داده، تجزیه و تحلیل داده و ارائه نتایج. مهمترین تفاوت تحقیق کمی با تحقیق کیفی این است که در تحقیقات کمی، شما با اعداد و آمار سروکار دارید، در حالی که در تحقیقات کیفی، عمدتا سرو کار شما با کلمات و معانی می باشد و هر دو رویکرد برای کسب دانش مهم و ضروری هستند.
تحقیقات کمی با اعداد و نمودار سرو کار داشته، برای آزمایش یا تایید نظریه ها و فرضیات استفاده می شود و می تواند برای تولید حقایق قابل تعمیم در مورد یک موضوع استفاده شود. تحقیقات کمی شامل آزمایش ها، مشاهدات ثبت شده به عنوان اعداد، و نظرسنجی با سوالات بسته می شوند.
تحقیق کیفی، بیشتر با کلمات بیان می شود. برای درک مفاهیم، افکار یا تجربیات استفاده می شود. این نوع تحقیق شما را قادر می سازد تا بینش عمیقی در مورد موضوعات مبهم که به خوبی شناخته نشده اند، پیدا کنید. روش های جمع آوری داده کیفی شامل مصاحبه با سوالات باز، مشاهداتی که با کلمات توصیف شده اند و مرور ادبیاتی است که مفاهیم و نظریه ها را بررسی می کند.
تحقیق کیفی در مقایسه با تحقیق کمی
تحقیقات کمی و کیفی از روش های مختلف برای جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده ها استفاده می کنند و به شما امکان می دهند به انواع مختلف سوالات تحقیق پاسخ دهید.
| تحقیق کیفی | تحقیق کمی |
| بر کاوش ایده ها و تدوین یک نظریه یا فرضیه تمرکز دارد. | بر آزمون نظریه ها و فرضیه ها تمرکز دارد. |
| بر کاوش ایده ها و تدوین یک نظریه یا فرضیه تمرکز دارد. | تجزیه و تحلیل از طریق ریاضی و تجزیه و تحلیل آماری ممکن است. |
| عمدتا در کلمات بیان می شود. | عمدتا به صورت اعداد، نمودارها و جداول بیان می شود. |
| تعداد نمونه یا مشارکت کننده کمی نیاز دارد. | تعداد پاسخ دهندگان زیادی را می طلبد. |
| از سوالات باز استفاده می کند. | سوالات بسته (چند گزینه ای) بکار می رود. |
| اصطلاحات کلیدی در این تحقیق شامل درک، زمینه، پیچیدگی، ذهنیت است. | اصطلاحات کلیدی شامل آزمایش، اندازه گیری، عینیت، تکرارپذیری است. |
روش های جمع آوری داده ها
داده های کمی و کیفی را می توان با استفاده از روش های مختلف جمع آوری کرد. مهم است که از روش جمع آوری داده ها استفاده کنید که به پاسخ به سوالات تحقیق شما کمک کند. بسیاری از روش های جمع آوری داده ها می توانند کیفی یا کمی باشند. برای مثال، در نظرسنجی ها، مشاهدات یا مطالعات موردی، داده های شما را می توان به صورت اعداد (مثلا با استفاده از مقیاس های رتبه بندی یا تعداد دفعات شمارش) یا کلمات (مثلا با سوالات باز یا توصیف آنچه مشاهده می کنید) نمایش داد. با این حال، برخی از روش ها بیشتر در یک نوع یا نوع دیگری استفاده می شوند.
روش جمع آوری داده در تحقیق کمی
· پیمایش: فهرست سوالات بسته یا چندگزینه ای که بین یک نمونه (آنلاین، حضوری یا تلفنی) توزیع می شود.
· آزمایش ها: وضعیتی که در آن متغیرها برای ایجاد روابط علت و معلولی کنترل و دستکاری می شوند.
· مشاهدات: مشاهده افراد در یک محیط طبیعی که متغیرها قابل کنترل نیستند.
روش جمع آوری داده در تحقیق کیفی
· مصاحبه عمیق: پرسیدن سوالات باز به صورت شفاهی از پاسخ دهندگان.
· گروه های کانونی یا بحث گروهی: بحث در میان گروهی از افراد درباره موضوعی برای جمع آوری نظرات گروه، که می تواند برای تحقیقات بیشتر مورد استفاده قرار گیرد.
· قوم نگاری: شرکت در یک جامعه یا سازمان برای مدت زمان طولانی برای مشاهده دقیق فرهنگ و رفتار.
· مرور ادبیات: پیمایش های کارهای منتشر شده توسط سایر نویسندگان
چه زمانی باید از تحقیق کیفی و چه زمانی باید از تحقیق کمی استفاده کرد؟
یک قانون کلی برای تصمیم گیری در مورد استفاده از داده های کمی یا کیفی عبارت است از:
· اگر می خواهید نظریه یا فرضیه ای را تایید یا آزمایش کنید، از تحقیقات کمی استفاده کنید،
· در عوض، زمانی که می خواهید مفاهیم، افکار و تجربیات را بفهمید، از تحقیقات کیفی استفاده کنید.
· برای اکثر موضوعات تحقیقاتی می توانید روش های کیفی، کمی یا ترکیبی را انتخاب کنید.
· اینکه کدام نوع از تحقیق را انتخاب می کنید، بستگی به چند موضوع دارد: اینکه آیا رویکرد تحقیق شما استقرایی است یا قیاسی؟، سوال(های) تحقیق شما چه است؟ آیا شما در حال انجام تحقیقات تجربی، همبستگی یا توصیفی هستید؟ و سایر ملاحظات عملی مانند زمان، پول، در دسترس بودن داده ها و دسترسی به پاسخ دهندگان مهم است.
مثال روش تحقیق کمی، کیفی و ترکیبی
اگر سوال تحقیق شما در مورد رضایت دانشجویان از اساتید و برنامه تحصیلی خود است:
رویکرد تحقیق کمی: شما از 300 دانشجوی دانشگاه خود نظرسنجی می کنید و از آن ها سوالاتی می پرسید: در مقیاس بین 1 تا 5، چقدر از اساتید خود راضی هستید؟. شما می توانید تجزیه و تحلیل آماری را بر روی داده ها انجام دهید و نتایجی مانند: دانشجویان به طور متوسط به اساتید خود 4.4 امتیاز دادند.
رویکرد تحقیق کیفی: شما با 15 دانشجو مصاحبه عمیق انجام می دهید و از آن ها سوالات باز مانند: چقدر از تحصیل خود راضی هستید؟، مثبت ترین جنبه برنامه تحصیلی شما چیست؟ و برای بهبود برنامه مطالعاتی چه کاری می توان انجام داد؟بر اساس پاسخ هایی که دریافت می کنید، می توانید سوالات بعدی را برای روشن کردن مسائل بپرسید. شما تمام مصاحبه ها را با استفاده از نرم افزار پیاده سازی می کنید و سعی می کنید اشتراکات و الگوها را بیابید.
رویکرد ترکیبی: شما مصاحبه انجام می دهید تا بفهمید دانش آموزان تا چه اندازه از تحصیلات خود راضی هستند. از طریق سوالات باز، چیزهایی را می آموزید که قبلاً هرگز به آنها فکر نکرده اید و بینش جدیدی به دست می آورید. بعداً از یک نظرسنجی برای آزمایش این بینش ها در مقیاس بزرگ تر استفاده می کنید. همچنین می توان با یک نظرسنجی شروع کرد تا روندهای کلی را پیدا نمود و به دنبال آن مصاحبه هایی را برای درک بهتر دلایل زمینه ساز روندها انجام داد.
چطور داده های کمی و کیفی را تحلیل کنید؟
داده های کمی یا کیفی به خودی خود نمی توانند چیزی را ثابت یا نشان دهند، اما باید تجزیه و تحلیل شوند تا معنای آن در رابطه با سوالات تحقیق نشان داده شود. روش تجزیه و تحلیل برای هر نوع داده متفاوت است.
تحلیل داده های کمی
داده های کمی بر اساس اعداد است. ریاضی ساده یا تجزیه و تحلیل آماری پیشرفته تر برای کشف اشتراکات یا الگوهای موجود در داده ها استفاده می شود. نتایج اغلب در نمودار ها و جداول گزارش می شود.
از برنامه هایی مانند Excel، SPSS یا R می توان برای محاسبه موارد زیر استفاده کرد:
· میانگین نمرات
· تعداد دفعاتی که یک پاسخ خاص داده شده است (تکرار شوندگی)
· همبستگی یا رابطه علی معلولی بین دو یا چند متغیر
· پایایی و اعتبار نتایج
تحلیل داده های کیفی
تجزیه و تحلیل داده های کیفی دشوار تر از داده های کمی است. به جای اعداد از متن، تصاویر یا ویدیو ها تشکیل شده است.
برخی از رویکردهای رایج برای تجزیه و تحلیل داده های کیفی عبارتند از:
· تحلیل محتوای کیفی: ردیابی وقوع، موقعیت و معنای کلمات یا عبارات
· تحلیل موضوعی: بررسی دقیق داده ها برای شناسایی مضامین و الگو های اصلی
· تحلیل گفتمان: مطالعه نحوه عملکرد ارتباطات در بسترهای اجتماعی
پروپوزال روش تحقیق کمی و کیفی
بر اساس تفاوت های این دو رویکرد تحقیق، پروپوزال تحقیق بسته به رویکرد تحقیق نگارش می شود. بنابراین در پروپوزال تحقیق، از رویکرد نظری گرفته تا نحوه نگارش سوال تحقیق، روش جمع آوری داده ها و نوع سوالات، تعداد نمونه و نحوه نمونه گیری، روش های جمع آوری داده، نحوه تجزیه و تحلیل داده ها و ارائه نتایج لازم است به مشخصات رویکرد کمی توجه شود و بر اساس مشخصه های این رویکرد، همه این بخشها در پروپوزال نوشته شود. در رویکرد کیفی نیز همه مشخصات پژوهش کیفی لازم است در بخشهای مختلف پروپوزال رعایت شود.
برای دریافت آموزش کاربردی در مورد نحوه نگارش پروپوزال در پژوهش کیفی می توانید محصول زیر را تهیه نمایید.
مقاله روش تحقیق کمی و کیفی
هنگام ارائه نتایج پژوهش، بسته به اینکه تحقیق کیفی است یا کمی، لازم است در چارچوب مقاله، همه مشخصه های پژوهش کیفی و کمی در مقاله رعایت گردد. از تفاوت در رویکرد نظری؛ تا نحوه نگارش سوال تحقیق، تعداد نمونه، نمونه گیری و روشهای جمع آوری داده، تحلیل داده و ارائه نتایج.
برای آشنایی با نکات کاربردی مقاله نویسی کیفی می توانید محصول زیر را تهیه نمایید:
